Svensk jul

Nog twee weken voor het sinterklaas is en raad eens? Ik heb al mijn kadoos al binnen! Ik hou mezelf altijd voor dat ik het 'gezellig' vind om mijn sintinkopen te doen omdat je er zo van in de stemming komt, maar als ik eerlijk ben is dat niet zo'n beste stemming. Na zo'n uur sjouwen met armen vol kadoos, waarvoor ik ellenlange rijen bij de kassa's heb moeten trotseren, raak ik zo geirriteerd door al die honderden slenterende, duwende en voorpiepende mensen die allemaal tegelijk met mij hun inkopen doen, dat van een feeststemming bij mij geen sprake meer is. De handvatten van de tasjes snijden in mijn handen, ik loop me suf te verzinnen wat ik nou voor iedereen moet kopen en ren van hot naar her op zoek naar dat ene perfecte kado.

Maar dit jaar was het anders. Ik heb zoveel mogelijk via internet besteld. Geen gesjouw of gezoek naar die ene cd of dat ene boek, maar gewoon een druk op de knop en klaar. Ideaal. Natuurlijk bleef er nog genoeg over waarvoor ik wel de stad in moest. Maar dat heb ik vrijdagavond gedaan. Ik had een lijstje gemaakt met wat ik wilde kopen en waar, en was zowaar binnen drie uur klaar. De rest van Nederland gaat pas volgende weekend op kadootjesjacht, dus ik had geen last van lange rijen bij de kassa of extreme drukte bij 'populaire' winkels als Donner of de Bijenkorf. Het enige dat ik nog moet doen is alles inpakken. Maar dat doe ik volgende week. Met wat sinterklaasliedjes op de achtergrond en een beker chocolademelk is dat vast genoeg om me alsnog in feeststemming te komen!

En omdat ik stiekem ook al zin heb in kerst, ben ik zaterdag naar de kerstmarkt van de Zweedse kerk geweest. De Zweedse kerk ligt op een prachtige locatie aan de Parklaan, in de buurt van de Veerhaven. Het weer was zaterdagmiddag heerlijk, dus prima voor een wandeling. De geur van gebakken worst, soep en warme gluhwein kwam me al tegemoet van de tent die voor de kerk was neergezet. Binnen waren verschillende zaaltjes ingericht met houtsnijwerk, textiel en levensmiddelen. Ik heb een paar leuke houten paardjes gezien en ook zo'n typisch Scandinavische kandelaar met letters of harten. De prijzen waren helaas nogal hoog, dus het was maar goed dat ik nergens in de buurt een pinautomaat was tegengekomen en dus geen contant geld bij me had.

Hoewel we door alle kerstfilms helemaal gewend zijn aan zo'n typisch Amerikaanse kerst, spreekt de Zweedse versie me ook wel aan. In plaats van een blozende dikkerdje hebben de Zweden een lange, wat magere man, die zij Tomten noemen en die gekleed is in een lang, ouderwets gewaad. Je ziet het helemaal voor je; de sneeuw, de kou en de lange donkere dagen in het hoge noorden. Eigenlijk is hun kerstman een soort mix van onze Sinterklaas en  Santa Claus.

Zweden beginnen het feestseizoen in de eerste adventsweek en eindigt pas op 13 januari met het aftuigen van de kerstboom. Op 13 december vieren zij het Luciafeest, vernoemd naar de Italiaanse heilige. Vroeg in de ochtend wordt het gezin wakker gemaakt door meisjes in witte kleding en met kaarsjes op hun hoofd. Er worden speciale Lucialiedjes gezongen en er zijn optochten langs scholen, ziekenhuizen en kantoren. Ook is het traditie dat elk dorp jaarlijks haar eigen 'Lucia' kiest.

Het echte kerstfeest vieren de Zweden niet op 25, maar op 24 december. Het draait hierbij vooral om het zogenaamde 'Julbord', oftwel kerstbuffet. Saffraanbroodjes, ingelegde haring, kerstham, leverpate, aardappelen en gubbrora (een mix van ei en ansjovis) mogen daarbij niet ontbreken. Plus natuurlijk grote hoeveelheden bier en sterke drank. Wat dat betreft voel ik me toch meer aangetrokken tot de 'stuffed turkey' geloof ik.

Na het eten van het Julbord is het eind van de middag tijd om met elkaar voor de buis te kruipen en kerstfilms te kijken. Pas daarna mogen de kinderen aanvallen op de pakjes die al klaarliggen onder de versierde kerstboom en kijken wat Tomten voor hen heeft meegebracht.